Bij chronisch misbruik functioneert een personeelslid herhaaldelijk (gedurende een bepaalde periode) minder goed tot slecht als gevolg van een (vermoedelijk) alcohol- of drugprobleem.
Vroegtijdig optreden is cruciaal
Chronisch misbruik uit zich in tegenstelling tot een acute situatie meestal niet in dronkenschap of onder invloed zijn van andere drugs. Collega’s en leidinggevenden zullen eerst en vooral veranderingen in de arbeidsprestaties en werkrelaties merken, eerder dan dat ze duidelijke signalen van alcohol- of ander druggebruik zien.
Om de kansen op herstel te verhogen en negatieve gevolgen voor de organisatie te beperken, is zo vroeg mogelijk ingrijpen noodzakelijk. Als de omgeving wacht met ingrijpen tot er ontegensprekelijk alcohol- of ander druggebruik vast te stellen is, is de situatie vaak al geëscaleerd.
Functioneren opvolgen
Bij herhaaldelijke incidenten confronteert de leidinggevende de betrokkene met objectieve feiten en benadrukt de noodzaak van gedragsverandering (op het werk). Hij brengt de werknemer op de hoogte van de gevolgen van niet-naleving van de afspraken.
De leidinggevende volgt (tijdelijk) het functioneren van nabij op. Hij gebruikt hiervoor de instrumenten die voor gelijk welk ander functioneringsprobleem gehanteerd worden, zoals beoordelings- en evaluatiegesprekken.
Het is zeer belangrijk dat de leidinggevende begrip toont voor de mogelijke oorzaken van verminderde arbeidsprestaties. Hij motiveert de werknemer om gebruik te maken van het hulpverleningsaanbod.
Sancties toepassen
Wanneer de betrokkene zijn gedrag niet verandert binnen de afgesproken termijn, wordt een aangekondigde sanctie uitgevoerd. De werkgever maakt hierbij gebruik van de bestaande arbeidsreglementering, zoals in principe uitgeschreven in het arbeidsreglement. De maatregelen kunnen gaan van een blaam, een mondelinge of schriftelijke verwittiging en intrekking van loon tot ontslag.
Nieuwe regels zijn meestal niet nodig. Wees in elk geval consequent: dreigen en de sanctie niet uitvoeren is weinig effectief.