Skip to main content

CAO 100, de wet over alcohol en drugs op het werk

Cao 100 is de collectieve arbeidsovereenkomst over het voeren van een preventief alcohol- en drugbeleid in ondernemingen. Voor het gesubsidieerd personeel van het vrij onderwijs en in de publieke sector is de cao niet van toepassing. Dit belet natuurlijk niet dat de bepalingen van de cao een bron van inspiratie kunnen zijn. 

Een preventief alcohol- en drugbeleid in de onderneming

Op 1 april 2009 werd de Cao nr. 100 ‘omtrent een preventief alcohol- en drugbeleid in de onderneming’ gesloten. Die cao kwam niet zomaar uit de lucht vallen. In het interprofessioneel akkoord voor de periode 2007-2008 werd namelijk beslist dat een preventief alcohol- en drugbeleid in elke private onderneming noodzakelijk is. Nadien startte een proces van hoorzittingen en onderhandelingen. Ook VAD, het expertisecentrum dat verantwoordelijk is voor deze website, was hierbij betrokken.

Op 10 oktober 2008 keurden de sociale partners in de Nationale Arbeidsraad (NAR) unaniem een ontwerp van cao en bijbehorend advies goed. Na een aanpassing van de Arbeidsreglementenwet van 8 april 1965 kon de cao gesloten worden.  Cao 100 werd algemeen verbindend verklaard bij Koninklijk Besluit van 28 juni 2009, gepubliceerd in het Belgisch Staatsblad op 13 juli 2009. Op vraag van de NAR (advies nr. 1655, pp. 22-23) werd ook artikel 99 uit het ARAB opgeheven (KB 19 mei 2010). Dat artikel verbood ‘het binnenbrengen van gedistilleerde alcoholische dranken en gegiste dranken met meer dan 6% volume alcohol in fabrieken, werkplaatsen en bureaus en op iedere arbeidswerf, de bijhorigheden inbegrepen’.

Wat zijn de vereisten van Cao 100?

Fase 1

Tegen 1 april 2010 dienden private organisaties de uitgangspunten (de onderliggende visie) en doelstellingen (wat de organisatie wil bereiken) van hun alcohol- en drugbeleid te bepalen en op te nemen in een beleids- of intentieverklaring. De beleidsverklaring kon vervolgens zonder procedure tot wijziging aan het arbeidsreglement toegevoegd worden.

Dat is de zogenoemde fase 1.

Fase 2

Naast het verplichte deel voorziet de cao een tweede, facultatieve, fase. De uitgangspunten en doelstellingen uit de beleidsverklaring kunnen immers uitgewerkt worden in een echt beleid ‘voor zover de realisatie van de uitgangspunten en doelstellingen dit vereist”. Om een efficiënt beleid te realiseren zal fase 2 doorgaans nodig zijn.

Tot de tweede fase behoort de uitwerking van regels, procedures, werkwijze bij werkonbekwaamheid en (preventieve) testen. Voor de opname van deze regels, werkwijzen en procedures in het arbeidsreglement is de procedure tot wijziging wel vereist.

Vijf krachtlijnen van Cao 100

  1. Nadruk op het verminderd functioneren van de werknemer (niet op het eventuele alcohol- of ander druggebruik)
  2. Stapsgewijze opbouw van het beleid
  3. Belang van dialoog en consensus
  4. Het beleid dient op maat van de onderneming te zijn
  5. Het beleid geldt voor iedereen, van hoog tot laag

Wat is Cao 100 niet?

De cao biedt geen kant-en-klaar alcohol- en drugbeleid. 

De cao biedt wél principes en bouwstenen voor een preventiebeleid. Cao 100 biedt een kader waarbinnen werkgevers in overleg met hun werknemers een preventief alcohol- en drugbeleid kunnen uitwerken voor alle personeelsleden en op maat van de organisatie. Ieder bedrijf, iedere organisatie heeft immers zijn eigen cultuur, zijn eigen noden en problemen.